De toekomst van kniezorg: hoe ATRO Medical hun meniscusprothese naar de patiënt brengt

Veel patiënten ervaren aanhoudende kniepijn na een meniscusoperatie. ATRO Medical introduceert zijn Artimis®: een kunstmeniscus die pijn verlicht en patiënten helpt hun dagelijkse activiteiten weer op te pakken. Chief Implementation Officer Maarten van der Zanden legt uit hoe ATRO Medical deze technologie ontwikkelt, wat de rol van partners is en wat de toekomst brengt.

ATRO Medical is opgericht in 2017 met als missie het ontwikkelen van een kunststof oplossing voor talloze patiënten die lijden aan een beschadigde meniscus, een van de meest voorkomende knieproblemen. "Tijdens mijn afstuderen in 2006 was ik toevallig aanwezig bij een brainstormsessie over dit product", vertelt Maarten. "De oprichter en uitvinder van Artimis®, Tony van Tienen, is er vanaf het begin bij betrokken geweest. Hij ontdekte ook dat het maken van een nieuwe schokdemper in de knie een heel precies werkje is. De knie is een molensteen die alles vermalen wat daar niet thuishoort." De eerste stappen werden gezet en in samenwerking met DSM werd een geschikt materiaal gevonden voor de ontwikkeling van de eerste versie van de meniscusprothese. Na tien jaar onderzoek in het Radboudumc werd ATRO Medical opgericht.

Veel innovaties bereiken nooit de patiënt. En dat is zonde als je het Maarten vraagt. "Uiteindelijk doen we het om de patiënt te helpen, dus je moet ervoor zorgen dat je innovatie commercieel levensvatbaar is. En erken dat daar grote investeringen in tijd en geld voor nodig zijn. Dit alles met één einddoel: zorgen dat de innovatie bij de patiënt terechtkomt."

Ontwikkeling en werking

"We wilden iets maken dat de natuurlijke meniscus zo goed mogelijk nabootst, maar ook robuust genoeg is om de druk in de knie te weerstaan", legt Maarten uit. "Het moest een complete meniscusvervanging worden. Het resultaat is een innovatieve combinatie van kunststoffen (PCU) die zowel sterk als flexibel is, met een operatietechniek die lijkt op bestaande methoden."

De Artimis® onderscheidt zich doordat hij wordt bevestigd aan de natuurlijke aanhechtingspunten van de meniscus in de knie, die zorgen voor stabiliteit en functionaliteit. "We wilden dat de operatie eenvoudig zou zijn voor chirurgen, maar met een grote impact voor de patiënt", legt Maarten uit. Het implantaat kan in ongeveer 45 minuten worden geplaatst. En als het slijt, kan het na 5 tot 10 jaar eenvoudig worden vervangen .

Klinisch onderzoek

Voor een levensvatbare innovatie is veel onderzoek nodig. Daarom onderzoeken St. Maartenskliniek Nijmegen, Haaglanden MC Den Haag en MUMC+ Maastricht momenteel de effectiviteit van de prothese. Maar voorafgaand aan deze studie was er al veel onderzoek gedaan in het Radboud Universitair Medisch Centrum. In een eerste onderzoek in 2019 moest bij vier van de vijf patiënten het implantaat worden verwijderd. Bij de laatste patiënt bleek het concept echter te werken. "Die patiënt scoorde aan het einde van de studie heel goed, wat ons liet zien dat het inderdaad mogelijk was om pijn te verlichten met een meniscusvervanging", zegt Maarten.

Op basis hiervan heeft ATRO Medical een verbeterde versie van hun implantaat ontwikkeld. Deze presteert veel beter. Er loopt momenteel een onderzoek met patiënten waarbij de kunstmeniscus uitstekende resultaten laat zien. Vooral op het gebied van pijnverlichting. Kritische gegevens, die essentieel zijn om de effectiviteit van de Artimis® meniscusprothese en de uiteindelijke marktgoedkeuringen te bewijzen.

Vervolgonderzoek

ATRO Medical staat nu aan de vooravond van twee nieuwe klinische studies. De eerste richt zich op de binnenmeniscus, waar ze de effectiviteit en duurzaamheid van Artimis® met meer patiënten verder willen aantonen. "De sleutel hier is dat we genoeg patiënten vinden die onze innovatie willen testen. Zo kunnen we ook statistisch aantonen dat wat we doen echt werkt", zegt Maarten. Daarnaast start ATRO in nauwe samenwerking met het Radboudumc een studie voor de buitenmeniscus, ondersteund door een Europese subsidie. Dit deel van de knie is lastiger vanwege de verschillende belastingen. "Maar we passen hier dezelfde succesvolle technieken toe, alleen de vorm van de prothese is anders", benadrukt Maarten.

Samen kunnen we nog verder gaan

ATRO Medical is actief op zoek naar nieuwe investeerders en onderzoeksdeelnemers voor deze nieuwe studies. Gelukkig worden ze in deze zoektocht gesteund door verschillende partijen. "Briskr heeft ons enorm geholpen, vooral in de beginfase", zegt Maarten. "Ze organiseren waardevolle bijeenkomsten over bijvoorbeeld waardering en bedrijfsfinanciën. Cruciale onderwerpen voor een bedrijf dat medische innovaties wil ontwikkelen. Deze bijeenkomsten hebben ons niet alleen kennis opgeleverd, maar ook een breder netwerk. Beide zijn belangrijk om succesvol te zijn."

Naast de begeleiding door Briskr waren ook investeerders als OostNL en de De Brabantse Ontwikkelings Maatschappij(BOM) van onschatbare waarde. "OostNL en BOM waren al in een vroeg stadium betrokken en zijn nog steeds belangrijk in de totale financiering." Deze regionale fondsen zorgen ervoor dat ATRO kan blijven groeien, maar hun bijdrage moest worden aangevuld met privaat kapitaal.

Hier kwam de Radboud Investment Day van pas, een jaarlijks evenement waar ATRO vorig jaar een Business Angel ontmoette die besloot in hen te investeren. "Voor ons is het cruciaal om voortdurend nieuwe investeerders te vinden om studies te financieren, vooral in Europa en binnenkort ook in de VS", benadrukt Maarten. "Zulke evenementen genereren niet alleen kapitaal, maar ook zichtbaarheid en nieuwe kansen. We kijken uit naar dagen als deze. Het is leuk om af en toe een thuiswedstrijd te hebben. Het is prachtig om de kruisbestuiving te zien: al die mooie ontwikkelingen in Nijmegen die elkaar ook helpen."

Een mooie toekomst

Met nieuwe onderzoeken in het verschiet ziet ATRO Medical de toekomst met vertrouwen tegemoet. Een van de meest futuristische ontwikkelingen is de samenwerking met het Orthopaedic Research Lab aan een AI-gegenereerde, gepersonaliseerde meniscus, die volledig is afgestemd op de knie van de individuele patiënt. "We hebben onlangs subsidie gekregen om een persoonlijke 3D-geprinte meniscus te ontwikkelen op basis van MRI-scans", vertelt Maarten enthousiast. Zo'n innovatie zou de volgende stap kunnen zijn in de evolutie van implantaten, waarbij het kniegewricht van elke patiënt behouden blijft. "Maar eerst brengen we dit ontwerp naar patiënten met aanhoudende klachten na verwijdering van de meniscus. En stap voor stap komen we dichter bij dat doel!"